„Żydowski obraz Polski. Polski obraz Żyda” jest pracą zbiorową pod redakcją ks. prof. dr hab. Waldemara Szczerbińskiego, kierownika Zakładu Kultury Judaizmu Europejskiego Instytutu Kultury Europejskiej w Gnieźnie oraz doktoranta mgr Bartosza Lampkowskiego. Ósmy tom z serii monografie czasopisma „Studia Europaea Gnesnensia” ujrzał światło dzienne w tym tygodniu. W publikacji prezentowane są badania i wyniki badań dokonywane w Instytucie Kultury Europejskiej w Gnieźnie oraz osoby zaprzyjaźnione z Instytutem. Motywacja książki jest dwuczłonowa – odzwierciedla zainteresowania i kierunki badawcze pracowników zakład oraz jest wynikiem pasji innych jednostek badawczych w całej Polsce.

Autorzy publikacji zadali sobie pytanie o to, czy w przypadku społeczności żydowskiej i polskiej dochodziło do poprawiania relacji i wzajemnego przenikania się czy też do alienacji i wrogości. - Wnioski tego tomu są nader ciekawe i nie dlatego, że znaleźliśmy jakąś receptę, uniwersalny wzór na odczytanie tej relacji. Na pewno istotne i ważne są pogłębione studia nad tym tematem. Przy tak ograniczonej objętości pracy nie da się podać jednoznacznej odpowiedzi. Staramy się jednak ukazać problem, spróbować uogólnić charakter tej relacji i konkluzja jest taka, ze relacja polsko - żydowska jawi się jako wielobarwny obraz, układanka z puzzli, które choć nie zawsze do siebie pasują, to inspirują, i są ciekawe. Mogą jawić się jako dziwne, niepasujące, czasem są to krwawe plamy, czarne karty historii. Jednak w całości tworzą obraz wspólnej koegzystencji, obraz wspólnego stawiania czoła problemom, obraz rozwijania się dwóch, bogatych w tradycje społeczności – przyznaje Bartosz Lampkowski, współautor publikacji pt. „Żydowski obraz Polski. Polski obraz Żyda”, który dodaje, iż w książce zabrakło najnowszych wątków, które pojawiły się na kanwie filmu „Pokłosie”.

Relacje polsko – żydowskie od zawsze były złożone. Współcześnie, ograniczają się one do zagadnień dialogu judaizmu z chrześcijaństwem. Pojawia się także wątek holocaustu, który jest na tyle świeży i niezbadany, że systematycznie pojawia się w pracach naukowych. Innym, inspirującym polem badań współczesnych jest także kwestia tego, co o judaizmie mówią polskie podręczniki religii.

Tomy czasopisma „Studia Europaea Gnesnensia” oraz monografie, w tym publikację pt. „Żydowski obraz Polski. Polski obraz Żyda” można nabyć w sekretariacie Instytutu Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie przy ul. Kostrzewskiego 5-7 oraz bezpośrednio w Wydawnictwie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Publikacje są także dostępne w bibliotece Instytutu Kultury Europejskiej.

Paweł Brzeźniak